Words of A marathi meaning 

adherence - ॲडहिअरन्स = चिकटून असणे

 काना शब्द वाचा

 marathi vachan 

आड जावळ दाभण भारत सावकाश आवाज जाताना दाखवा भावना सागवान आज झाड धागा आकाश झारा धार आसपास झाडपाला धामण माळरान कान टाच काजळ टायर नाला काळपट ठाणा नारायण मामा हात माशा हालवा ज्ञान नाडा यान ज्ञानदान यादव ज्ञानराजा राजा क्षार खार ठार नाग राधा पाचक खादाड ठाम पाडा लाटा पाणवठा खानावळ ढाल पाठ लाजरा भागाकार गाय ढाकण पाट वाहवा नाटाळ गाढव ताजा पाळणा वाट तालबाज गाव ताटवा पायवाट शाखा हासरा घास ताट फाटका शारदा चाणाक्ष घाट तालबाज फारसा शाळा गावास बर ताड फारकत शामराव खादाड चीकण चाफा थाटमाट बाटा थापा साधा खारका बारा साबण कारावास

 सर्व टेन्शन संपून जाईल फक्त एकदा वाचा

ना कोणापेक्षा मोठं होण्याची आशा धरा ना स्वतःला कमी समजण्याची चूक करा इथे तर सर्वजण शिकण्यासाठी आले आहेत सर्वांच्याच हातून चुका होतात समोरचा चुकतो तसेच आपण देखील चुकतो फक्त चुका वेगवेगळ्या असतात हा विचार करूनच कधीही कोणाची निंदा करूनका यामुळे तुमचं मन कधीही तिरस्काराने भरणार नाही.

आपली आर्थिक परिस्थिती कितीही चांगली असली तरी आपली मानसिक अवस्था चांगली असणे खूप गरजेचे आहे पैसा तर वस्तू घेऊन जातो पण हे मानसिक समाधान भूक झोप आनंद यासारख्या अमूल्य गोष्टी देत असते

तुम्ही ना स्वतःला मिठी मारू शकता ना स्वतःच्या खांद्यावर डोकं ठेवून रडू शकता म्हणून एकमेकांसाठी जगणे म्हणजेच आयुष्य आहे म्हणून वेळ द्या त्यांना जे तुमच्यासाठी वेळ काढतात.

संपत्ती आणि सौंदर्याच्या नादी लागून तुमचा प्रामाणिकपणा कमी होऊ देऊ नका कारण संपत्ती तर इथेच राहणार आहे आणि सौंदर्य माती आड जाणार आहे पण तुमचा प्रामाणिकपणा तुमच्या मरणा नंतर सुद्धा तुमची साथ सोडणार नाही.

ज्या घरातील कुटुंबामध्ये एकमेकांमध्ये प्रेम मोठ्या लोकांचा आदर होतो त्या घरामध्ये साक्षात परमेश्वर निवास करत असतो प्रेम वाटलं तेव्हा रामायण घडलं आणि संपत्ती वाटली त्यावेळेला महाभारत घडलं.

माणसाचा विनाश त्या वेळेला सुरू होतो ज्या वेळेला आपल्याच माणसाला मागे ओढण्यासाठी दुसऱ्या माणसाचा सल्ला घ्यायला सुरू करतो

जे घडत आहे त्याचा जास्त विचार करायचा नाही जे आपल्याला मिळाला आहे ते गमवायचं नाही यशस्वी तर तेच लोक होतात जे वाईट वेळ आणि संकटांवर रडत नाहीत.

जेव्हा आपण हातावरील रेषांवर आपले भविष्य शोधू त्यावेळेला समजून जा आपल्या मधील ताकद आपल्या मनामधील विश्वास संपून गेला आहे

ज्याने आपल्याच लोकांना बदलताना पाहिला आहे तो माणूस कितीही कठीण कोणत्याही परिस्थिती ला तोंड देऊ शकतो.

          मराठी व्याकरण ,समास

+ सराव प्रश्न :

१) 'जातिभ्रष्ट' या शब्दाचा समास ओळखा? (जाने. १६)

१) तत्पुरुष

२) द्वंद्व

३) अव्ययीभाव

४) बहुव्रीही

उत्तर-१) तत्पुरुष

२) 'प्रतिक्षण' या सामासिक शब्दाचा समास ओळखा?

१) नत्र बहुव्रीही 

२) अव्ययीभाव 

३) द्विगू समास

४) द्वंद्व समास

उत्तर-२) अव्ययीभाव 

३)खालीलपैकी चुकीची जोडी ओळखा (समास ). ( जाने-९६)

१) अधिराणी : कर्मधारय

२) अखंड : जिला खंड नाही ती (नत्र बहुव्रीही समास)

३) अनंत : ज्याला अंत नाही ते (नत्र बहुव्रीही समास)

४) असीम : ज्याला सीमा नाही ते (कर्मधारय समास)

उत्तर-४) असीम : ज्याला सीमा नाही ते (कर्मधारय समास)

४) अव्ययीभाव समासास असेही म्हणतात.

१) तत्पुरुष समास 

२) समास

३) उपसर्गघटित

४) क्रियाविशेषण

उत्तर-३) उपसर्गघटित

५) मध्यमपदलोपी समास असलेला शब्द कोणता ? (जाने-९६)

१) मामेभाऊ

२) यथान्याय

३) उपसर्गघटित

४) क्रियाविशेषण

उत्तर-१) मामेभाऊ

६) 'भूपती' या सामाजिक शब्दाचा विग्रह करा.

१) भूमीपती

२) भूसखा

३) भूमीपती

४) भू चा पती

उत्तर-४) भू चा पती

७)ज्या सामासिक शब्दांमध्ये 'आणि, व' अशा प्रकारचे अध्यहृत शब्द असतात, असा समास कोणता ?

(फेब्रु-९७)

१) समाहार द्वंद्व 

२) वैकल्पिक द्वंद्व 

३) इतरेतर द्वंद्व

४) कर्मधारय

उत्तर-३) इतरेतर द्वंद्व

८) 'नगण्य' हा शब्द कोणत्या समासाचे उदाहरण आहे ?

१) नत्र तत्पुरुष 

२) द्विगु

३) द्वंद्व

४) मध्यमपदलोपी समास

उत्तर-१) नत्र तत्पुरुष 

९) पुढील शब्दाचा समास सांगा? 'दररोज' (डिसें-९८)

१) कर्मधारय

२) बहुव्रीही 

३) द्वंद्व

४) अव्ययी भाव

उत्तर-४) अव्ययी भाव

१०) कोणत्या समास प्रकारातील समासिक शब्द हा क्रियाविशेषण अव्यय असतो? (फेब्रु-९७) 

१) कर्मधारय

२) बहुव्रीही 

३) अव्ययीभाव

४) तत्पुरुष

उत्तर-३) अव्ययीभाव

११) द्वंद्व समासातील दोन्ही पदे कोणत्या अव्ययांनी जोडलेले असते.

१) केवलप्रयोगी अव्यय

३) उभयान्वयी अव्यय

२) शब्दयोगी अव्यय

४) यापैकी नाही

उत्तर-३) उभयान्वयी अव्यय

१२) खाली दिलेल्या शब्दातील 'सामासिक शब्द' ओळखा. (डिसें-९७)

१) नीळकंठ

२) देवता

३) बेशक

४) सन्मान

उत्तर-१) नीळकंठ

१३) खालीलपैकी समाहार द्वंद्व समासाचे उदाहरण कोणते ?

१) पंचानन

२) भाजीपाला

३) पतिपत्नी

४) त्रिभुवन

उत्तर-२) भाजीपाला

१४) ज्या सामासिक शब्दांमध्ये दोन्ही पदांना महत्त्व नसून त्यावरुन तिसऱ्याच गोष्टीचा बोध होतो असा

समास कोणता? (डिसें-९७)

१) कर्मधारय

२) बहुव्रीही

३) द्वंद्व

४) अव्ययी भाव

उत्तर-२) बहुव्रीही

१५) खालीलपैकी कोणता शब्द 'उपपद तत्पुरुष' समासाचे उदाहरण आहे? (डिसें. -०४)

१) गृहस्थ

२) ध्यानमग्न

३) चौपट

४) वाटखर्च

उत्तर-१) गृहस्थ

१६) 'रक्तचंदन' या शब्दाचा विग्रह ओळखा.

१) रक्त आणि चंदन 

२) रक्त व चदंन 

३) रक्तासारखे चंदन

४) चंदनासारखे रक्त

उत्तर-३) रक्तासारखे चंदन

१७) 'सादर' हा सामासिक शब्द कोणत्या समास प्रकारातील आहे?

१) बहुव्रीही

२) सहबहुव्रीही

३) षष्ठी

४) कर्मधारय

उत्तर-२) सहबहुव्रीही

१८).....हे अलुक् तत्पुरुष समासाचे मराठी उदाहरण होय.

१) तोंडी लावणे 

२) गावदेवी

३) पंकेरुह

४) सरजित

उत्तर-१) तोंडी लावणे 

१९) खालीलपैकी कोणते उदाहरण वैकल्पिक द्वंद्व समासाचे नव्हे ? (डिसें. - ०५)

१) खरेखोटे 

२) चारपाच 

३) भलेबुरे

४) चहापाणी

उत्तर-४) चहापाणी

२०) खालीलपैकी अव्ययीभाव समासाचे उदाहरण कोणते ?

१) तोंडी लावणे 

२) अयोग्य

३) यशाशक्ती

४) ग्रंथकार

उत्तर-३) यशाशक्ती

२१) 'पंचारती' हा कोणत्या प्रकारचा सामासिक शब्द आहे? (डिसें-०५)

१) द्वंद्व

२) द्विगू

३) बहुविही

४) अव्ययी भाव

उत्तर-२) द्विगू

२२) ज्या समासाचा विग्रह करतांना 'आणि, व' या समुच्चयबोधक उभयान्वयी अव्ययांचा वापर कराव म्हणतात. लागतो त्या समासास

१) द्विगू समास

२) इतरेतर द्वंद्व समास

३) बहुव्रीही समास

४) वैकल्पिक द्वंद्व समास

उत्तर-२) इतरेतर द्वंद्व समास

२३) 'निळकंठ' हा शब्द पुढीलपैकी कोणत्या प्रकारात मोडतो ? (डिसें-०५)

१) अभ्यस्त

२) सामासिक 

३) प्रत्ययघटित

४) उपसर्गघटित

उत्तर-२) सामासिक 

२४) 'बालमित्र' या सामासिक शब्दाचा विग्रह पुढीलप्रमाणे करतात. (डिसें-०५)

१) लहान असलेला मित्र

२) बालपणापासून असलेला मित्र

३) बाल आहे मित्र

४) बाल आणि मित्र

उत्तर-२) बालपणापासून असलेला मित्र

२५) खालीलपैकी विभक्ती बहुव्रीही समासाचे उदाहरण कोणते ?

१) दशमुख

२) यशाशक्ती 

३) नेआण

४) केरकचरा

उत्तर-१) दशमुख

२६) 'सचिवालय' हा शब्द कोणत्या समासाचे उदाहरण आहे? (डिसें-०५)

१) अव्ययीभाव

२) द्वंद्व

३) बहुव्रीही

४) तत्पुरुष

उत्तर-४) तत्पुरुष

२७) खालीलपैकी द्विगु समासाचे उदाहरण कोणते?

१) नातसून

२) घोडास्वार

३) चातुर्मास

४) महादेव

उत्तर-३) चातुर्मास

२८) खालील विग्रहाच्या आधारे सामासिक शब्द तयार करा. 'ज्याला मरण नाही असा'

१) अमर

२) मृत्यंजय

३) अमरण

४) अमृत

उत्तर-१) अमर

२९) 'देवपूजा' हा सामासिक शब्द पुढीलपैकी कोणत्या समासाचे उदाहरण आहे? (मे-०८) 

१) मध्यमपदलोपी

२) षष्ठी विभक्ती तत्पुरुष

३) कर्मधारय'

४) नत्र बहुव्रीही

उत्तर-२) षष्ठी विभक्ती तत्पुरुष

३०) पुढील सामासिक शब्दाचा विग्रह ओळखा 'बाहुबली'

१) बलींचा बाहु

२) बाहुत आहे बल ज्याच्या असा तो

३) बाहुंचे बल

४) बहुबल

उत्तर-२) बाहुत आहे बल ज्याच्या असा तो

३१) 'मीठभाकर' शब्दाचा विग्रह असा आहे? (मे-०८)

१) मीठ किंवा भाकर

२) मीठ घालून केलेली भाकर

३) मीठ, भाकर व तत्सम पदार्थ

४) भाकर आणि मीठ

उत्तर-३) मीठ, भाकर व तत्सम पदार्थ

३२) 'धनधान्य' या शब्दात कोणता समास आहे?

१) समाहार द्वंद्व

२) द्विगु समास

३) बहुव्रीही समास

४) वैकल्पिक समास

उत्तर-१) समाहार द्वंद्व

३३) विग्रह शोधा : सत्यासत्य (मे-०८)

१) सत्य + असत्य

२) सत्य + सत

३) सत्य आणि असत्य 

४) सत्य किंवा असत्य

उत्तर-४) सत्य किंवा असत्य

३४) समानाधिकरणाचे उदाहरण खालीलपैकी कोणते?

१) सुधाकर

२) पांडुरंग

३) चक्रपाणि

४) अकर्मक

उत्तर-२) पांडुरंग

३५) 'क्षणोक्षणी' या सामासिक शब्दाचा विग्रह निवडा. (मे-०८)

१) क्षणभर

२) क्षणिक

३) क्षण + क्षण

४) प्रत्येक क्षणाला

उत्तर-४) प्रत्येक क्षणाला

३६) खालीलपैकी कोणता शब्द द्विगु समासाचे उदाहरण आहे? (मार्च- ०९)

१) महादेव

२) बालमित्र

३) गजानन

४) नवरात्र

उत्तर-४) नवरात्र

३७) ज्या समासाचे पहिले पद 'अ, अन, न'असे नकारदर्शक असेल तर त्यास म्हणतात. 

१) वैकल्पिक द्वंद्व

२) नत्र बहुव्रीही 

३) सहबहुव्रीही

४) विभक्ती बहुव्रीही

उत्तर-२) नत्र बहुव्रीही 

३८) 'यशाशक्ती' हा शब्द कोणत्या समासाचे उदाहरण आहे? (मार्च-०९)

१) अव्ययी भाव

२) तत्पुरुष

३) द्वंद्व

४) यापैकी नाही

उत्तर-१) अव्ययी भाव

३९) सहबहुव्रीही समासाचे उदाहरण कोणते ?

१) लक्ष्मीकांत

२) महादेव

३) आमरण

४) सबल

उत्तर-४) सबल

४०) बहुव्रीही समासाचे उदाहरण ओळखा? (मार्च- ०९)

१) पापपुण्य

२) गृहस्थ

३) नीळकंठ

४) पुरणपोळी

उत्तर-३) नीळकंठ

४१) 'काव्यामृत' या सामासिक शब्दाचा विग्रह कशा प्रकारे होईल ? (मार्च-०९)

१) काव्य आणि अमृत 

२) काव्याचे अमृत

३) अमृत असे काव्य

४) काव्यरूपी अमृत

उत्तर-३) अमृत असे काव्य

४२) 'कुंभकार' या शब्दाचा विग्रह कोणता?

१) कुंभार

२) कुंभ करणारा

३) कुंभमेळा

४) १ व ३

उत्तर-२) कुंभ करणारा 

४३) समास ओळखा 'साखरभात' (मार्च- ०९)

१) मध्यमपदलोपी 

२) द्विगू

३) तत्पुरुष

४) अव्ययी भाव

उत्तर-१) मध्यमपदलोपी 

४४) समास ओळखा 'आईवडील' (ऑगस्ट-१०)

१) अव्ययी भाव

२) द्वंद्व

३) तत्पुरुष

४) द्विगू

उत्तर-२) द्वंद्व

४५) खालील शब्दबंधातील समास कोणत्या प्रकारचा आहे? 'सत्यासत्य' (ऑगस्ट-१०)

१) द्वंद्व

२) तत्पुरुष

३) अव्ययीभाव

४) बहुव्रीही

उत्तर-१) द्वंद्व

४६) अव्ययीभाव समासात

१) पहिले पद महत्त्वाचे

२) दुसरे पद महत्त्वाचे

३) दोन्ही पदे महत्त्वाची

४) दोन्हीपदे महत्त्वाची नसून वेगळे पद महत्त्वाचे

उत्तर-१) पहिले पद महत्त्वाचे

४७) खालीलपैकी वैकल्पिक द्वंद्व समासाचे उदाहरण कोणते?

१) बेडर

२) भेदभाव

३) पंधरवडा

४) गुळांबा

उत्तर-२) भेदभाव

४८) 'सहकुटूंब' या सामासिक शब्दाचा विग्रह कशा प्रकारे होईल ? (ऑगस्ट-१०)

१) सह आणि कुटुंब 

२) कुटूंब आणि सह 

३) सही असे कुटूंब

४) कुटूंबासहित असा

उत्तर-४) कुटूंबासहित असा

४९) 'कमलनयन' रामाला पाहून सीतेला आनंद झाला. वाक्यातील समास ओळखा.

१) द्वंद्व समास

२) बहुव्रीही समास

३) तत्पुरुष समास

४) अव्ययीभाव

उत्तर-३) तत्पुरुष समास

५०) विभक्ती तत्पुरुष समासाचे उदाहरण कोणते ?

१) जलद

२) लंबोदर

३) कृतकृत्य

४) बाईलवेडा

उत्तर-४) बाईलवेडा

५१) ज्या समासिक समासात पहिले पद महत्त्वाचे असते त्या समासाला काय म्हणतात ?

१) तत्पुरुष समास

२) अव्ययीभाव समास 

३) बहुव्रीही समास

४) कर्मधारय समास

उत्तर-२) अव्ययीभाव समास 

५२) द्वंद्व समासात दोन्ही पदे असतात.

१) प्रधान

२) गौण

३) प्रधान व गौण

४) पहिले गौण व दूसरे

प्रधान

उत्तर-१) प्रधान

५३) 'नवरात्र' या सामासिक शब्दाचा विग्रह कसा होईल ? (सप्टें- ११)

१) नौ रात्रीचा समूह

२) नवरात्रींचा समूह 

३) नऊ रात्रींचा समूह 

४) नवरात्रोत्सव

उत्तर-३) नऊ रात्रींचा समूह 

५४) समासाचे मुख्य प्रकार किती? (डिसें-०४)

१) दोन

२) तीन

३) चार

४) आठ

उत्तर-३) चार

५५) द्वंद्व समासात कोणते पद महत्त्वाचे असते? (मे-०८)

१) पहिले

२) दुसरे

३) दोन्ही

४) दोन्ही नाहीत

उत्तर-३) दोन्ही

५६) 'पांडुरंग' या शब्दाचा विग्रह ओळखा.

१) पांडु-अंग

२) पांडूर आहे रंग ज्याचा असा तो (विठ्ठल)

३) पांडुरंग देव

४) अव्ययी भाव

उत्तर-२) पांडूर आहे रंग ज्याचा असा तो (विठ्ठल)

५७) 'प्रतिवर्ष' हा शब्द कोणत्या समासाचे उदाहरण आहे? (डिसें-०४)

१) कर्मधारय

२) बहुव्रीही

३) द्वंद्व

४) अव्ययी भाव

उत्तर-४) अव्ययी भाव

५८) पुढीलपैकी कोणता शब्द बहुव्रीही समासातील नाही ते शोधा ? (ऑगस्ट-१०)

१) अनंत

२) निर्धन

३) निळकंठ

४) भाजीभाकरी

उत्तर-४) भाजीभाकरी

५९) 'रामकृष्ण' हा शब्द कोणत्या समासाचे उदाहरण आहे? (डिसें-०४)

१) अव्ययी भाव

२) तत्पुरूष

३) द्वंद्व

४) बहुव्रीही

उत्तर-३) द्वंद्व

६०) समासाचे मुख्य प्रकार किती? (डिसें-०४)

१) दोन

२) तीन

३) चार

४) आठ

उत्तर-३) चार

६१) पुढील समास कोणत्या प्रकारात आहे? 'पुरणपोळी' (सप्टें- ११)

१) मध्यमपदलोपी

२) तत्पुरुष समास 

३) अव्ययीभाव समास 

४) द्वंद्व समास

उत्तर-१) मध्यमपदलोपी

👉संपूर्ण अभ्यास पहिली ते दहावी 

👉सरळ सेवा भरती ।। General knowledge

**************************************

🛑  *संपूर्ण अभ्यास* 🛑

*पहिली ते दहावी अभ्यास, शिष्यवृत्ती, मराठी हिंदी इंग्रजी व्याकरण, गोष्टी,story साठी भेट दया*

*https://www.godavaritambekar.com/p/blog-page_47.html?m=1*

☘️☘️☘️☘️☘️☘️☘️

🔮 *वर्णनात्मक नोंदी 1ली ते 5वी*

https://www.godavaritambekar.com/p/blog-page_99.html?m=1

🔮 *वर्णनात्मक नोंदी 6 वी ते 8वी*

https://www.godavaritambekar.com/p/5-8.html?m=1

📕📗📘📙📕📗📘📙

*✳️इयत्ता दहावी सर्व विषय ऑनलाईन चाचणी*

https://www.godavaritambekar.com/p/blog-page_34.html?m=1

✳️ *इयत्ता नववी सर्व विषय ऑनलाईन चाचणी*

https://www.godavaritambekar.com/p/blog-page_93.html?m=1

*✳️इयत्ता आठवी सर्व विषय ऑनलाईन चाचणी*

https://www.godavaritambekar.com/p/blog-page_60.html?m=1

*✳️इयत्ता सातवी सर्व विषय ऑनलाईन चाचणी*

https://www.godavaritambekar.com/p/blog-page_32.html?m=1

*✳️इयत्ता सहावी सर्व विषय ऑनलाईन चाचणी*

https://www.godavaritambekar.com/p/blog-page_5.html?m=1

✳️ *इयत्ता पाचवी सर्व विषय ऑनलाईन चाचणी*

https://www.godavaritambekar.com/p/blog-page_64.html?m=1

*✳️इयत्ता चौथी सर्व विषय ऑनलाईन चाचणी*

https://www.godavaritambekar.com/p/blog-page_65.html?m=1

*✳️इयत्ता तिसरी सर्व विषय ऑनलाईन चाचणी*

https://www.godavaritambekar.com/p/blog-page_26.html?m=1

*✳️इयत्ता दुसरी सर्व विषय ऑनलाईन चाचणी*

https://www.godavaritambekar.com/p/blog-page_19.html?m=1

*✳️इयत्ता पहिली सर्व विषय ऑनलाईन चाचणी*

https://www.godavaritambekar.com/p/i.html?m=1

■■■■■■■■◆◆◆◆◆■■■■■■■

👉संपूर्ण अभ्यास पहिली ते दहावी 

       आई संपावर गेली तर...

माझे कुटुंब । my family

आषाढी एकादशी महती

 मन शांत करणारे विचार !!

1)काय माहित पण मला असं वाटतं आपलं सर्व दुःख आपल्या मनातच ठेवलं पाहिजे. आहो ! कोणाला दुःख सांगण्याचा हा काळ राहिला नाही.

2)ज्याला एकांतात बसून रडून मोकळ होता येतं आणि आपलं दुःख लपवता येतं तो माणूस जगातील सर्वात शक्तिशाली माणूस असतो.

 3)जर एखाद्या व्यक्तीला तुमच्याशी नातं तोडायचा असेल तर ती व्यक्ती पहिल्यांदा तुमच्याशी बोलणं कमी करेल. हळूहळू तुमच्या पासून लांब जायला सुरू करेल पुन्हा तुम्हाला इग्नोर करेल त्यानंतर तो तुम्हाला भासवेल की तुझी गरज माझ्या आयुष्यातली संपली आहे मला आता तू असल्याचा किंवा नसल्याचा काहीच फरक पडत नाही.

4)त्रास हा आपण जीवन जगत आहे तोपर्यंतच होणार मेल्यानंतर जळत आहोत याचे सुद्धा भान राहत नाही.

5)एकटा राहून एकटा असल्याचा त्रास तर होतोच पण सर्वांसोबत असून एकट असलेली भावना माणसाला आतून पोखरत असते.

6)जेवढी भाषा अधिकाराची केली जाते तेवढीच भाषा कर्तव्याची देखील केली पाहिजे.

7) मदत ही एक अशी गोष्ट आहे जी केली की लोक विसरून जातात आणि नाही केली की जन्मभर लक्षात ठेवतात.

8)फुलायचंच आहे तर फुलासारखं फुला जळायचंच आहे तर दिव्यासारखे जळा मिसळायचंच आहे तर दूध आणि पाणी सारखं मिसळा अशीच जीवनाची रीत प्रीत असली तर कधीही भावना तुटणार नाहीत.

 पुढील गोष्टी जीवनात लक्षात ठेवा या गोष्टी तुमचे मानसिक रूप मजबूत स्ट्रॉग बनवतील.

 १) जे घडून गेलं आहे त्याबद्दल पुन्हा पुन्हा विचार करून टेन्शन घेऊ नका.

२) कोणाकडूनही जास्त अपेक्षा ठेवू नका. 

३) जर तुमच्याकडून कोणतीही चूक झाली आहे तर स्वतःला जास्त त्रास करून घेऊ नका फक्त त्या चुकीतून स्वतःसाठी एक शिकवण घ्या .

४)एखाद्या कामात अपयश आलं म्हणून भिऊन घाबरून शांत बसू नका प्रत्येक दिवशी शांत रहा अभ्यास करा

स्वतःला डेव्हलप करा. 

५) आपली ऊर्जा अशा गोष्टींवर किंवा अशा लोकांवर कधीच वाया घालू नका ज्यांना तुम्ही कधीच बदलू शकत नाही.

६) बोलणे कमी करा बघा तुमचा मेंदू आपोआप जास्त कार्यरत होईल ऐका सगळ्यांचे पण करा मनाचे ते म्हणतात ना ऐकावे जनाचे पण करावे मनाचे .

७) लक्षात ठेवा आंघोळ शरीराला ध्यान मनाला आणि दान संपत्तीला प्रार्थना आत्म्याला उपवास आरोग्याला क्षमा नात्यासाठी निस्वार्थी स्वभाव नशिबाला शुद्ध करत असते.

८) काही गोष्टी अहंकाराने नाही तर स्वतःच्या स्वाभिमानासाठी सोडाव्या लागतात .

९) काही वेळेला असे लोक आपल्याकडे बोट दाखवतात ज्यांचे आपल्याला हात लावण्याची हिंमत नसते.

१०) काही गोष्टी माहित नसलेल्याच बऱ्या कारण सगळ्या गोष्टी माहित असल्यामुळे खूप त्रास होऊ शकतो .

११) काही लोक जवळ असतात पण सोबत नाही. मनाचे दुःख हे शरीराच्या दुःखापेक्षा खूप मोठं असतं.

१२) वेळ निघून गेल्यानंतर एकाद्याची किंमत कळाली तर ती किंमत नाही पश्याताप असतो.

१३)स्वार्थ या स्वार्थाचे खूप वजन असते हा स्वार्थ जर साधला तर प्रत्येक नात्याचे वजन कमी होते.

          30 जून दैनंदिन शालेय परिपाठ

प्रार्थना

 अता बरता भी गुरु माऊलीला, अति आदरे मी नमि या पदाला.... 

→ श्लोक 

धन्यावान् सभते ज्ञानं तत्परः संयतेन्द्रियःः । ज्ञानं लब्धा परां शान्तिमचिरेणाधिगच्छति ॥ 

- श्रध्दावान मनुष्याला ज्ञान प्राप्त होते. ते ज्ञान अंतःकरणात उसले की शांती प्राप्त होते आणि आत्मबोध होतो.

 → चिंतन 

 तनू त्यागिता कीर्ती मागे उरावी. जन्मलेल्या प्रत्येकाला एक ना एक दिवस जुन्या कपड्याप्रमाणे हे शरीर सोडून जायचे आहे. मरण कुणाला टळले आहे. पण कोण किती जगला यापेक्षा तो कसा जगता हे जास्त महत्वाचे ! त्याचे जीवन दुसऱ्याच्या कामी किती आले हे महत्वाचे ! स्वतःसाठी जगणारी माणसे मरतात पण दुसऱ्यासाठी मरणारी मात्र मरूनही कीर्ती रूपाने या जगात राहतात. त्याचा देह जातो पण कीर्ती राहते.

कथाकथन 

संत कबीरांच्या  साहित्यातील सामाजिक जाणीव, कबीराच्या काळामध्ये खूप मोठी परकीय आक्रमण झालेली दिसतात. हे आक्रमक हिंस्त्र प्रवृत्तीचे होते तसेच होते. या धर्माती उम्र कनिष्ठ लोकांचे विविध मार्गांनी शोषण करत होते. तत्कालिन सामाजिक खूप मोठा मेदा होता. हिंदू मुस्लिमांमधील भेदाभेद तर होताच, परंतु त्याचबरोबर हिंदू धर्माच्या अंतर्गतही खूप मोठी भेदाभेदाची दरी होती या धर्मातील उच्चवर्णीयोक कनिष्ठ वर्गीय लोकांचे विविध क्षेत्री स्थानी असलेले लोक अत्यंत स्थायी आणि भोगवादी बनलेले होते. म्हणून त्यांच्याकडून मोठ्या प्रमाणात माणुसकी पायी जात होती. म्हणून सामान्य माणूस अत्यंत दुःखी जीवन जगत होता. संत कबीर हे निमठ मनोवृत्तीये असल्यामुळे त्यांना सत्ताधारीलोच्या भोगविलासी प्रवृत्तीय तीव्र विरोध केला. विविध प्रकारच्या धार्मिक कर्मकांडानी काहीही साध्य होत नाही, असे कबीराच स्पष्ट मत होते. तीर्थयात्रा करणे. गंगेमध्ये स्नान करणे, माळा गळ्यात घालून भक्त म्हणून मिरविणे अशा सर्वच गोष्टी निरर्थक असल्याचे कबीर सांगतात. विविध ठिकाणच्या तीर्थस्थानी देवाच्या नावाने तिथील ऐतखाऊ पुजारी लोक भोळ्याभाबड्या जनतेचे खूप मोठे शोषण करतात. अशा शोषणाला समान्यजनांनी बळी पडू नये, जत्रेमध्ये दगड असतो आणि तीर्थ म्हणून चमचाभर पाण्याचा एकेक रुपया वसूल केला जातो. अशा गोष्टींना बळी पडणे हा वेडेपणा आहे. संत कबीर, संत रविदास आणि संत तुकाराम यांच्या विचारांमध्ये खूप मोठे साम्य दिसून येते. या संदर्भात संत तुकारामही 'तीर्थी धोंडा पाणी । देव रोकडा सज्जनी' असे म्हणतात. तीर्थस्थानी नदीमध्ये स्नान केल्याने आपली सर्व पापे धुवून जातात आणि आपणाला मोक्ष मिळतो, असाही खुळा समज समाजामध्ये प्रचलित आहे. या संदर्भामध्ये संत कबीर एक मार्मिक प्रश्न उपस्थित करतात. तीर्थक्षेत्रातील नदीमध्ये स्नान केल्याने माणसाला मोक्ष मिळत असेल तर रात्रंदिवस त्या पाण्यातच राहणाऱ्या बेडकांना का मोक्ष मिळत नाही. तसेच मुस्लीम धर्मातील बकल्यांचा बढी देण्याच्या प्रथेलाही त्यांनी विरोध केला. कबीरांना मानवता हा धर्मच महत्त्वाचा वाटत होता. प्रत्येक धर्मातील कर्मकांड माणयांना अंधश्रध्दाळू बनवणारे असते. गळ्यात माळा घालणे, गंध/टिळा लावणे, डोक्याचे केस कापणे, असे केवळ बाह्य सांग, ढोंग केल्याने माणूस साधू, संत किंवा सज्जन होत नाही, तर त्यासाठी आधी आपले मन शुद्ध करणे महत्त्वाचे आहे. टिळक, माळा परिधान केल्याने किंवा शाळीग्रामच्या पूजेने मन शुद्ध, शीतल होत नाही, तर त्यासाठी आधी मनाची भ्रांती दूर झाली पाहिजे आणि माणसाचे वर्तन नैतिक बनले पाहिजे. संत कबीरांनी आपल्या जीवनविषयक तत्त्वज्ञानामध्ये सत्य, अहिंसा, सद्भाव, सदाचार, परोपकार, शील या गोष्टींना महत्त्व दिलेले आहे. यासारखी मानवतावादी नैतिक मूल्ये आचरणात आणण्याचा आग्रह कबीरांनी आपल्या साहित्यातून धरलेला आहे. प्रेम हा तर मानवी जीवनाचा गाभा असल्याचे कबीर सांगतात. पोथी पढपढ जग मुआ, पंडित भया ना कोय ढाई आखर प्रेम का, पढ़े सो पंडित होय. 'प्रेम' या शब्दाची अडीच अखरे माणसांच्या आचरणात आली तर मानवी जीवनातील अनेक प्रश्न सहज सुटतील. हिंदू-मुस्लीम एकतेचा संदेशही संत कबीरांनी अनेक ठिकाणी दिलेला आहे. हिंदू तूरक दुई महि एकै कहे कबीर पुकारी' असे म्हणत कबीरांनी हिंदू-मुस्लीम दोन्हीही माणसेच आहेत. त्यांच्यामधील कृत्रिम भेदभाव निरर्थक आहेत, असे सांगितले आणि हिंदू-मुस्लिमांनी आपापसांतील भेदभाव विसरून माणूस म्हणून एकत्र आले पाहिजे. असा आग्रह धरला; म्हणूनच संत कबीर हिंदू आणि मुस्लीम अशा दोन्हीही समाज गटांमध्ये अत्यंत मोलाचे वाटले; त्यांनी आपल्या 'गुरू ग्रंथसाहिबा' मध्ये | कबीरच्या दोह्याचा समावेश केला. सर्व प्रकारच्या भेदभावाला विरोध करणारे कबीर हिंदू धर्मातील वर्णव्यवस्थेने निर्माण केलेल्या उच्चनीचतेलाही प्रखर विरोध करतात. सर्वच माणसांची उत्पत्ती एकाच ज्योतीतून झाली असेल तर ब्राह्मण शूद असा भेदभाव कशासाठी करायचा? असा खडा सवाल कबीर विचारतात आणि मानवी समाजामध्ये उच्च नीवतेचे कृत्रिम स्तर निर्माण करणाऱ्या जातीयतेला मूठमाती देण्याचा प्रयत्न करतात.

 → सुविचार:-

  •"जतरा में फतरा बिठाया। तिरथ बनाया पानी दुनिया भई दियानी पैसे की धूलपानी ।" "तिलक, दिये। पै तपनि न जाई, माता पहरी बनेरी लाई सबै सालिगराम कूं, मन की भांती न जाई ॥ • भगवे तरी धान सहज देश त्याचा तेथे अनुभवांचा काय पंय ? 

→ दिनविषेश 

'दादाभाई नवरोजी' : (जन्म ४ सप्टेंबर १८२५ - मृत्यू ३० जून १९१७ ) - बृहन्मुंबईत फोर्ट विभागात दादाभाई नवरोजी मार्ग 'टाइम्स ऑफ इंडिया या भव्य इमारतीला शोभा देत आहे व त्यांचा पुतळा नवभारताची प्रगती पाहात उभा आहे. ४ सप्टेंबर १८२५ साली पारशी कुटुंबात त्यांचा जन्म झाला. १८४५ साली बी. ए. होऊन लंडनला गेले. भिकाजी कामा यांच्या कार्यात सामील झाले. प्रगतीशील उद्योगव्यवसायात शिरले. इंग्लंडमधील भारतीयांची संघटना बांधली. इंडियन सोसायटीची स्थापना केली. त्यांच्या या सनदशीर विधायक कार्यामुळे ते लोकप्रिय झाले. इंग्लंडच्या पार्लमेंटचे सदस्य म्हणून ते निवडून आले. भारताचा सन्माननीय श्रेष्ठ सदस्य म्हणून जनता त्यांना ओळखू लागली. दादाभाई जेव्हा राष्ट्रीय सभेत सामील झाले तेव्हा भारतीय जनतेच्या समस्या इंग्रज प्रशासनाच्या दृष्टोत्पत्तीस आणणे व त्यावर उपाय सुचविणे एवढेच मर्यादित स्वरुपाचे कार्य ती संस्था करीत होती. दादाभाई हे अत्यंत लोकप्रिय व मधुर भाषेचे सम्राट होते. १८९६ व १९०६ या दोन वर्षी ते काँग्रेसचे अध्यक्ष म्हणून निवडले गेले.

 → मूल्ये - 

 • स्वाधीनता, बंधुता, समता, राष्ट्रप्रेम, निर्भयता. 

→ अन्य घटना

 • दादाभाई नवरोजी स्मृतिदिन १९१७ महान संत कबीर यांची जयंती- १३०९ 

 • भारत पाकिस्तानात कच्छ करार झाला - १९६५

  • मिझोराम या राज्याची निर्मिती - १९८६. 

  • रॅले जॉन विल्यम्स स्ट्रट स्मृतीदिन १९८६ 

→ उपक्रम

 • दुर्बिण मिळवून विविध गोष्टींचे विविध अंतरावरून निरीक्षण करा. राष्ट्रभक्तीपर गीतांची स्पर्धा घ्या. राष्ट्रीय नेत्यांची चरित्रे टिपणवहीत लिहा. 

→ समूहगान

 • हम भारत की नारी हैं, फूल नहीं चिनगारी हैं.... 

→ सामान्यज्ञान

 • महाराष्ट्रात सर्वात जास्त लोखंड - देऊळगाव (चंद्रपूर). महाराष्ट्रात सर्वात जास्त मँगेनीज रामटेक (नागपूर). 

 • महाराष्ट्रात सर्वात जास्त दगडी कोळसा कामठी (नागपूर) •महाराष्ट्रात सर्वात जास्त बॉक्साईट (कोल्हापूर)

  •महाराष्ट्रात सर्वात जास्त - अभ्रक

  • (नागपूर)

   • महाराष्ट्रात एक प्रचंड जलविद्युत प्रकल्प कोयना (सातारा)

 29 जून दैनंदिन शालेय परिपाठ

प्रार्थना 

मंगलमय चरणि तुझ्या विनंती हीच देवा.... - 

→ श्लोक 

- अब्देष्टा सर्वभूतांना मैत्रः करुण एव च । निर्ममो निरहंकारः समदुःख सुखःक्षमी ॥ 

- - श्रीमद्भगवतगीता जो कोणाचाही व्देष करीत नाही, सर्वांशी मैत्रीपूर्ण वागतो आणि ज्याला अहंकार स्पर्श करीत नाही व सुख दुःखांविषयी जो उदासीन असतो जो क्षमाशील असतो तो सदैव संतुष्ट असतो. 

→ चिंतन

 जेवणात जसे मीठ तसेच जीवनात विनोद असावेत. जेवण मिठाविना शक्य नाही पण त्याचेही काही प्रमाण असते. नुसते कोणी मीठ खाऊ शकत नाही आणि भरपूर मीठही पदार्थात घालून चालत नाही. ते जेवढे लागते तेवढेच टाकावे लागते. विनोदाचे तसेच आहे. विनोदामुळे रोजच्या कंटाळवाण्या जीवनात लज्जत येते. ते शरीराचे अन् बुध्दीचे उत्तम टॉनिक आहे. पण म्हणून माणूस सारखाच विनोद करू लागला तर विनोदास पात्र होईल. विनोदाची मर्यादा व शक्ती ओळखून विनोद केला तर आयुष्य रंगतदार व चवदार होईल.

कथाकथन 

'विनोद बुध्दी' :- स्वतः खूप हसा आणि इतरांना हसवा. तुमच्यात विनोदबुध्दी असेल तर स्वतःच्या वैगुण्यावर हसण्याची क्षमता तुमच्यामध्ये येईल. विनोदी माणूस सर्वांना आवडतो आणि हवाहवासा वाटतो. काही लोकांना विनोदाचं वावडं असतं. विनोदाकडे पाठ फिरवून ते जगणे म्हणायचं ? स्वतःवरही विनोद करून हसायला शिका. कारण असा विनोद कुणालाच दुखवत नाही. आघातातून पुन्हा उठण्याचं बळ विनोदातून हे नैसर्गिक वेदनाशामक औषध आहे. विनोदाने परिस्थितीत बदल करता येत नाही परंतु त्याने वेदनेची तीव्रता कमी व्हायला मदत होते. विनोदात जखमेवर फुंकर घालण्याची शक्ती आहे. प्राणांतिक आजारातून माणूस स्वतःला कसं 'बरं' करु शकतो याचं उत्कृष्ट उदाहरण म्हणजे 'अॅनाटमी ऑफ अॅन इलनेस' या पुस्तकाचे लेखक डॉ. नार्मन कझिन्स. एका गंभीर आजाराने त्यांना ग्रासलं होतं. त्यांची प्रकृती सुधारण्याची शक्यता केवळ ०.००२ टक्के म्हणजे जवळपास शून्यच होती. शरीरापेक्षा मनाची शक्ती मोठी असते असं कझिन्सला वाटलं आणि त्यांनी ते सिध्द करुन दाखवायचं ठरवलं. त्यांच्या मनात आले की नकारात्मक किंवा वाईट विचारांनी जर शरीरात नुकसान करणारी रसायनं निर्माण होत असतील तर याच्या उलटही होत असलं पाहिजे. आनंद आणि हसणं यासारख्या | सकारात्मक भावनांमुळे आपल्या शरीरात आरोग्यकारक रसायनं निर्माण होऊ शकतील. हॉस्पिटल सोडून ते एका हॉटेलात राहायला गेले. तिथं त्यांनी | विनोदी चित्रपट पाहाण्याचा सपाटा लावला आणि आश्चर्य म्हणजे हसण्यातून स्वतःला बरं केलं. अर्थात डॉक्टरी औषधोपचार महत्वाचे असतातच. परंतु आजारी माणसाची जगण्याची इच्छासुध्दा तेवढीच महत्वाची असते. 

सुविचार 

• विनोदी वृत्ती जीवरक्षक ठरु शकते, शिवाय तिच्यामुळे आयुष्यातील प्रतिकूल परिस्थिती हाताळणे सोप जातं.' 'जी गोष्ट शस्याने होणार नाही ती कधीकधी एका मनमोकळ्या हास्याने होते.' 

• त्याच्यावर समाज खूप असतो. जो समाजास नेत्राने, मनाने वचनाने व आचरणाने खूप

दिनविशेष 

• श्रीपाद कृष्ण कोल्हटकरांचा जन्मदिन - १८७१: मराठी माणसाला 'सुदाम्याचे पोहे' खाऊ घालून हसणारा २९ जून १८७१ साली नागपूर येथे जन्मला. मातृसुखाला पारख्या झालेल्या श्रीपाद कृष्णांना नवव्या वर्षीच अधीगवायूसारखा भयंकर औषधोपचार व चुलत्यांची सेवा यामुळे ते बरे झाले पण या आजाराची काही चिन्हे जन्मभर राहिलीय, यामुळे झाली ते एकांतप्रिय आणि पुस्तकवेडे झाले. विनोदपूर्ण टीकेचा बाण लक्ष्यावर बसतोच पण जखम मात्र होत नाही हे त्यांनी चांगले ओळखले होते. अशा तर्हेने विनोदाचा ललित वाङ्मयात त्यांनी प्रथमच उपयोग केला, म्हणून त्यांना विनोदी वाङ्मयाचा जनक असे म्हणतात. गडकऱ्यांनी विनोदी लेखनाच्या बाबतीत त्यांना गुरु मानले होते. 'कोल्हटकरांनी महाराष्ट्राला हसायला शिकवले' असे आचार्य अत्रे म्हणतात. अण्णासाहेब किलोस्करांनंतर मराठी रंगभूमीला कोल्हटकरांनीच आधार दिला. वीरतनय, मूकनायक, प्रेमशोधन, मतिविकार, वधूपरीक्षा या त्यांच्या नाटकांनी रंगभूमी गाजविली... "बहु असोत सुंदर' हे महाराष्ट्र गीत त्यांनीच रचले. अनेक अभ्यासपूर्ण समीक्षणेही त्यांनी लिहिली. १९२७ साली झालेल्या मराठी साहित्य संमेलनाचे ते अध्यक्ष होते. १ जून १९३४ रोजी त्यांचे निधन झाले.

मूल्ये

 •समता, खिलाडू वृत्ती

अन्य घटना

 • महालनोबिस प्रशांतचंद्र जन्मदिन १८९३

 . • प्रसिध्द साहित्यीक रंगा मराठे जन्म - १९१३

  • प्रसिध्द नट विष्णुपंत जोग यांचे निधन - १९९३ 

उपक्रम

विनोद सांगण्याची स्पर्धा घ्या. • व्यंगचित्रांची कात्रणे जमवून चिकटवहीत लावा.

समूहगान

 • पेड़ों को क्यों काटते हो, दो पेड लगाके देखो ना.... 

→ सामान्यज्ञान 

•जगात सर्वात मोठे द्वीपकल्प भारत. 

• जगात सर्वात मोठे गोडे पाण्याचे सरोवर -कॅनडा अमेरीका,

 28 जून दैनंदिन शालेय परिपाठ

प्रार्थना

 ए मालिक तेरे बंदे हम, ऐसे हो हमारे करम.... 

→ श्लोक 

सुहृन्मित्रार्युदासीनमध्यस्थ व्देष्यबन्धुषु । साधुष्वपि च पापेषु समबुद्धिर्विशिष्यते ॥

 मनुष्याची आणखी अधिक प्रगति झाली असे तेव्हा समजावे की जेव्हा तो सर्वांशी म्हणजे प्रामाणिक, हितैषी, मित्र आणि वैरी, हेवेखोर, सज्जन, दुर्जन आणि जे उदासिन व निःपक्षपाती आहेत त्यांच्याशी समबुध्दीने वागतो. श्रीमद्भगवतगीता 

→ चिंतन

 कोणताही सद्विचार किंवा कल्पना तुमच्या चित्तात उगम पावली तर तिचा पाठपुरावा केल्याशिवाय राहू नका. या कामी धरसोड उपयोगार्थी नाही. अशा धरसोडीने दानत बिघडते. आपल्या विचारांना सदासर्वदा एकसारखे चिकटून रहावे, मोठ्या धीराने ही लढाई एकसारखी चालविली पाहिजे. यात केव्हाही मागे तोंड फिरवू नये. अशा निश्चयाने आणि धीमेपणाने, धीराने तुम्ही चालला तर आज ना उद्या ज्ञानरवीचा उदय झाल्यावाचून राहणार नाही स्वामी विवेकानंद

→ कथाकथन

 व्यक्तिमत्व विकास :- ज्या गोष्टी आपण पाहतो, ऐकतो, वाचतो त्याचा परिणाम मनावर होत असतो. त्यातून 'उत्तम ते घ्यावे' हे मनाला गांव वाईट यात फरक आपण बुध्दीने ओळखतो. त्यातील चांगुलपणा' मनावरील परिणाम म्हणजे संस्कार होय. अशा सं व्यक्तिमत्व विकास होत असतो. संस्कार या शब्दाबरोबर विकार हा शब्द ऐकतो. विकार म्हणजे व्यक्तिमात्राच्या ठिकाणी जे असू नये ते 'भाव' ! राग, व्देष, मोह, मद, लोभ, मत्सर हे मनाचे विकार आहेत. ते वाढू न देणे, त्यांना आवर घालणे, मनावर संयम ठेवणे इ. व्यक्तिमत्व विकासाला पोषक ठरणाऱ्या गोष्टी आहेत. 'अभिमान' ही देखील मनाची एक प्रवृत्ती आहे. स्वभाषेचा, स्वदेशाचा आपले म्हणून जे आहे त्याचा अभिमान असावा, स्वाभिमान असावा, पण कोणत्याही प्रकारे दुराभिमान असू नये. प्रेम, सहानुभुती, दया, माया इ. मनोधर्माची प्रवृत्ती आहे. दुसऱ्याच्या सुख, दुःखात सहभागी होणे, गरजूंना मदत करणे, समाज-देशावर संकट आ असता धावून जाणे, त्याग भावना असणे, उदार दृष्टीकोन असणे इ. व्यक्तिमत्व विकासाची अंगे आहेत. निर्भयता, कर्तव्यदक्षता, उद्योगशीलता ह्या गुणामुळे व्यक्तित्व अधिक प्रभावी बनते. या उलट आळस, अंधश्रध्दा, अकर्मण्यता, केवळ चैन करण्याची प्रवृत्ती ह्या गोष्टी व्यक्तिमत्व विकासाला बाधक ठरतात. तेव्हा चांगल्या गुणांचा स्वीकार व वाईटाला नकार देण्याची सवय मनाला लावायला पाहिजे. त्यामुळे आपल्या व्यक्तिमत्वाचा विकास होईल. याक्तिमत्व विकासाच्या संदर्भात आपल्या स्वभावाला मनाला चांगले वळण लागावे म्हणून आपल्याला खालील बाबी महत्वाच्या वाटतात 

 (१) उत्तम ध्येय समोर ठेवावे ते साध्य करण्याकरता सतत प्रयत्नशील असावे.

  २) उत्तम पुस्तकांचे विशेषतः ऐतिहासिक, पौराणिक, धार्मिक, चरित्रात्मक पुस्तकांचे नियमित वाचन करावे. 

  ३) एखादा नियम करावा व निश्चयाने त्याचे पालन करावे.

   ४) 'सुसंगति सदा घडो' यातले मर्म ओळखून चांगल्या मित्रांच्या संगतीत रहावे. 

   ५) आपली चूक असेल तर ती मान्य करावी, केवळ दुसऱ्यावर दोषारोपण करून समाधान मिळवू नये.

    ६) चांगल्या गोष्टीचे, सवयींचे अनुकरण कराये, वाईटाकडे धावणाऱ्या मनाला आवर घालावा.

     ७) दुसऱ्याची चूक असेल तर ती चांगल्या भाषेत समजाऊन सांगावी. 

     (८) आपली अभिरुची (आवड) संपन्न असावी. त्या करिता चांगल्या वाईटातला फरक ओळखायला शिकावे. 

     ९) एखादा सुंदर छंद जोपासावा.

      (१०) काही नित्य पाठाची सवय लावावी. सुविचार जो विचारी आहे तो तत्वज्ञ आहे, जो विकारी आहे तो बेकार आहे. आत्मचिंतन, आत्मपरिचय, आत्मविश्वास, आत्मसंयम, आत्मसन्मान, आत्मनिर्भय, आत्माभान, आत्मभिमान, आत्मनिष्ठा, आत्मज्ञान ही व्यक्तिमत्व विकासाची महत्वाची अंगे आहेत. • उद्योगाने कार्य सिध्द होते, मनोरथांनी नाही.

सुविचार

 • जो विचारी आहे तो तत्वज्ञ आहे, जो विकारी आहे तो बेकार आहे. 

 • आत्मचिंतन, आत्मपरिचय, आत्मविश्वास, आत्मसंयम, आत्मसन्मान, आत्मनिर्भय, आत्माधान, आत्मभिमान, आत्मनिष्ठा, आत्मज्ञान ही व्यक्तिमत्व विकासाची महत्वाची अंगे आहेत. 

 • उद्योगाने कार्य सिध्द होते, मनोरथांनी नाही

. → दिनविशेष

 • महालनोबिस प्रशांतचंद स्मृतीदिन १९७२ : या प्रसिध्द भारतीय संख्याशास्त्रज्ञाचा जन्म २९ जून १८९३ रोजी झाला. यांचे शिक्षण कलकत्ता विद्यापीठात झाले. पुढील शिक्षणासाठी ते केंब्रिज येथे गेले. सन १९१५ ते १९२२ या काळात कलकत्ता विद्यापीठात पदार्थ विज्ञान या विषयाचे त्यांनी अध्यापन केले. १९२२ नंतर ते या विभागाचे प्रमुख झाले. इंडियन स्टॅटिस्टिकल इन्स्टिट्यूटचे प्रमुख म्हणूनही सन १९३१ साली ते काम पाहत होते. १९४५-१९४८ या काळात कलकत्याच्या प्रेसिडेंसी कॉलेजचे प्राचार्य म्हणून त्यांनी काम पाहिले. १९४९ पासून भारत सरकारचे संख्याशास्त्रविषयक सल्लागार म्हणून ते काम पाहत असत. भारत सरकारच्या नियोजन मंडळाशीही यांचा संबंध होता. इंडियन स्टॅटिस्टिकल इन्स्टिट्यूटचे ते अध्यक्ष होते. अनेक जागतिक संस्थांचे ते सभासद होते. १९४४ साली त्यांना ऑक्सफर्ड विद्यापिठाने वेल्डन पदक व पारितोषिक देऊन गौरव केला. १९५७ साली कलकत्ता विद्यापिठाचे सर्वाधिकारी पद त्यांना मिळाले. भारत सरकारने १९६८ मध्ये त्यांनी पद्मविभूषण हा किताब दिला. भारतीय सांख्यिकीय संशोधनात अग्रगण्य म्हणून मानण्यात येणारे 'संख्या' हे नियतकालीक १९३३ मध्ये त्यांनी सुरु केले आणि तेव्हापासून त्याचे सातत्याने संपादन करून आंतरराष्ट्रीय सांख्यिकीय क्षेत्रात त्याला मानाचे स्थान प्राप्त करून दिले. अशा अनेक सन्मान्य पदे व मानसन्मान मिळवलेल्या या श्रेष्ठ भारतीय संख्याशास्त्रज्ञाने २८ जून १९७२ रोजी या जगाचा निरोप घेतला. 

मूल्ये 

• कर्तव्यदक्षता, श्रमनिष्ठा, विज्ञाननिष्ठा 

→ अन्य घटना

 • प्रसिध्द साहित्यिक व समीक्षक थोर विचारवंत गंगाधर पानतावणे यांचा जन्म १९३७ कर्मवीर औंदुबर कोंडीबा पाटील स्मृतीदिन २०००

  • भारत व पाकिस्तानमध्ये सिमला करार झाला - १९७२ रत्नप्रभादेवी मोहीते पाटील स्मृती - २००२

 → उपक्रम 

 • मराठीतील विज्ञान मासिकांची माहिती मिळवा

 . • मराठीतील विज्ञान मासिकांचे वाचन करा. 

→ समूहगान

 • आम्ही बालक या देशाचे, शिकू घडे सारे विज्ञानाचे....

 → सामान्यज्ञान 

 - • माणसाला हसण्यासाठी १७ स्नायू वापरावे लागतात. पण रागावण्यासाठी ४३ स्नायू वापरावे लागतात. • जगात सर्वात जास्त वेगाने उडणारी चिमणी स्वीटर होय. तिचा वेग ताशी २०० मैल असतो.